Het markantste feit van het verslagjaar 2020 was zonder enige twijfel het beheer van de coronacrisis. Die heeft een zware stempel gedrukt op de energiesector met aanzienlijke herverdelingen van het energieverbruik van de tertiaire naar de residentiële sector, maar ook op de watersector, met het uitstel van de inwerkingtreding van de tariefmethodologieën. BRUGEL heeft meteen gereageerd en de verschillende marktspelers geraadpleegd om als drijvende kracht voorstellen voor oplossingen van de crisis te kunnen aanreiken.

Sociale aspecten

Van bij het begin van de gezondheidscrisis was het voor BRUGEL duidelijk dat de omvang van deze crisis een impact zou hebben op de energiemarkt en dat er een maatschappelijke weerslag uit kon voortvloeien. Daarom heeft de regulator de impact op sociaal en financieel vlak geanalyseerd en de verschillende spelers op de markt geraadpleegd. Wat het sociale aspect betreft, heeft de Brusselse regulator, na gesprekken met de OCMW’s en in nauwe samenwerking met het kabinet van de minister van Energie, nagedacht over innovatieve oplossingen om de Brusselse gezinnen en kleine zelfstandigen te helpen.

Uitbreiding van het statuut van beschermde klant Aan het einde van deze denkoefening, in mei 2020, heeft de regering de aanbeveling van BRUGEL opgevolgd en een nieuw besluit uitgevaardigd dat het statuut van beschermde klant verder uitbreidt tot nieuwe categorieën van huishoudens. Deze bescherming geldt dus voor particulieren die tussen 1 februari 2020 en 31 december 2020 gedurende ten minste 14 dagen tijdelijk werkloos waren, maar ook voor zelfstandigen die gebruikmaakten van het overbruggingsrecht. De consumenten met dit statuut hebben zo vanaf de datum van toekenning gedurende één jaar het sociaal tarief kunnen genieten.

Verlenging van de maatregel

Dankzij deze bescherming konden huishoudelijke en zelfstandige klanten tijdelijk verhinderen dat ze zouden worden afgesloten en/of dat hun energieleverancier een invorderingsprocedure zou instellen. Gelet op de gezondheidssituatie werd deze maatregel - op voorstel van BRUGEL - verlengd tot eind juni 2021.

Intensieve monitoring

Om te anticiperen op de gevolgen van de crisis, heeft de RvB van BRUGEL zich er ook toe verbonden de energieleveranciers te monitoren. Doel was na te gaan of de onbetaalde bedragen in de hand worden gehouden. Uit die monitoring is gebleken dat de schuldenlast van de huishoudelijke klanten met +/-15% is gestegen. De schuldenlast van kleine zelfstandigen en kmo’s, en met name van de in het BHG sterk ontwikkelde horecasector, is zeer sterk gestegen. De tweede lockdown heeft deze stijging nog versterkt.

Bescherming tijdens de winter

Eind maart 2020 heeft BRUGEL ook gevraagd om een eerste verlenging van de winterbescherming tot juni om te voorkomen dat de problemen nog groter zouden worden. In die periode werden de OCMW’s overspoeld door aanvragen, vooral van kleine zelfstandigen, en BRUGEL was van mening dat de OCMW’s, gezien de ernst van de crisis, ontlast moesten worden en zich moesten concentreren op hun basisopdracht en niet op de risico’s van de afsluiting.

In het licht van deze ontwikkelingen heeft BRUGEL vervolgens om een tweede verlenging tot 31 mei 2021 verzocht.

Tariefimpact

Wat de tarieven betreft, is het duidelijk dat de gezondheidscrisis een impact heeft gehad op het water- en energieverbruik. Hoewel wij nog niet over alle cijfers en tastbare gegevens beschikken, weten wij nu al dat deze episode gevolgen zal hebben in de toekomst. De energietarieven worden immers voornamelijk vastgesteld op basis van de verbruikte volumes. Op het hoogtepunt van de crisis werden voor bepaalde verbruiksprofielen dalingen van meer dan 7% opgetekend. Het tekort aan inkomsten zal waarschijnlijk moeten worden gecompenseerd.

Voor de watersector is de vaststelling wellicht minder kritiek: ook al is het verbruik van niet-huishoudelijke klanten gedaald, de huishoudens zijn blijven verbruiken ... of hebben zelfs meer verbruikt. De uiteindelijke impact op de inkomsten van de operatoren (onbetaalde facturen enz.) zal in 2021 worden geanalyseerd.

De coronacrisis heeft ook een impact gehad op de incentive regulation van Sibelga. Via KPI’s voor het bereiken van bepaalde doelstellingen wordt de DNB immers aangemoedigd om goede prestaties neer te zetten of om via een ander mechanisme de zogenaamde beheersbare kosten onder controle te houden. Het zal moeilijk zijn om voor alle kostenposten te bepalen of de veranderingen al dan niet het gevolg zijn van de crisis.

Weerslag op de watersector

In 2020 heeft de overheid aan BRUGEL gevraagd om de methodologieën te wijzigen om nieuwe tarieven in te voeren. Gezien de impact van deze methodologie op de tarieven, vond de regering het - in deze tijden van coronacrisis - beter om de inwerkingtreding van deze nieuwe tarifering uit te stellen, teneinde sociale ondersteuningsmechanismen te kunnen invoeren voor de bevolkingsgroepen die het meest vatbaar zijn voor waterarmoede.

Als gevolg van dit uitstel hebben de operatoren om indexeringen gevraagd. In dit verband heeft de BMWB verzocht om een indexering van de gewestelijke waterzuiveringsheffing met 3,7%, d.w.z. 0,55% van het totale tarief. VIVAQUA heeft dan weer verzocht om een indexering van de waterprijs voor de distributie met 0,74% en een indexering van de gemeentelijke zuiveringsheffing - d.w.z. 0,54% van het totale tarief - om haar investeringsbehoeften voor haar gehele netwerk gedeeltelijk te dekken.

Aangezien de operatoren een extra jaar hebben gekregen om hun tariefvoorstellen voor te bereiden, heeft BRUGEL van de gelegenheid gebruikgemaakt om bepaalde elementen van de methodologie te verfijnen en een nieuw model voor verslaglegging te ontwikkelen. Met het oog hierop heeft BRUGEL nauw met hen samengewerkt om de werkingsprocedures met betrekking tot deze nieuwe bepalingen te optimaliseren.

Opschorting van bepaalde activiteiten

In maart en april 2020 heeft de netbeheerder (DNB) enkele activiteiten bij de klanten opgeschort, zoals de aansluiting, meteropeningen en -sluitingen, de opneming van de meterstanden. Hierdoor heeft de markt ook vertraging opgelopen bij de installatie van de A+/A- meters bij de prosumenten. De DNB heeft ook een nieuw protocol ingevoerd voor tussenkomsten bij klanten.

Hernieuwbare energie

Door de gezondheidscrisis kreeg ook de fotovoltaïsche sector zware klappen en kon de toeleveringsketen niet normaal functioneren. Heel veel operatoren konden hierdoor de termijnen van hun contracten niet naleven. Aangezien veel projecten rekenden op de plaatsing van installaties net voor de verlaging van de coëfficiënten, stelde BRUGEL - na een analyse van de situatie en een overleg met de belanghebbenden -voor om deze verlaging van de coëfficiënt uit te stellen tot in januari 2021.

Als gevolg van de gezondheidscrisis kon BRUGEL ook geen certificering van de installaties ter plaatse uitvoeren. De teams hebben dan maar een zelfbezoekprocedure ingevoerd. Er werd dus aan de prosumenten gevraagd om het bezoek zelf uit te voeren via foto’s die ze naar ons moesten sturen.